هرچه كنی به خود كنی گر همه نیك و بد كنی

مجموعه: دنیای ضرب المثل

هرچه كنی به خود كنی گر همه نیك و بد كنی

می‌گویند: درویشی بود كه در كوچه و محله راه می‌رفت و می‌خواند: "هرچه كنی به خود كنی گر همه نیك و بد كنی" اتفاقاً زنی مكاره این درویش را دید و خوب گوش داد كه ببیند چه می‌گوید وقتی شعرش را شنید گفت: "من پدر این درویش را در می‌آورم".

زن به خانه رفت و خمیر درست كرد و یك فتیر شیرین پخت و كمی زهر هم لای فتیر ریخت و آورد و به درویش داد و رفت به خانه‌اش و به همسایه‌ها گفت: "من به این درویش ثابت می‌كنم كه هرچه كنی به خود نمی‌كنی".

از قضا زن یك پسر داشت كه هفت سال بود گم شده بود یك دفعه پسر پیدا شد و برخورد به درویش و سلامی كرد و گفت: "من از راه دور آمده‌ام و گرسنه‌ام" درویش هم همان فتیر شیرین زهری را به او داد و گفت: "زنی برای ثواب این فتیر را برای من پخته، بگیر و بخور جوان!"

پسر فتیر را خورد و حالش به هم خورد و به درویش گفت: "درویش! این چی بود كه سوختم؟"

درویش فوری رفت و زن را خبر كرد. زن دوان‌دوان آمد و دید پسر خودش است! همانطور كه توی سرش می‌زد و شیون می‌كرد، گفت: "حقا كه تو راست گفتی؛ هرچه كنی به خود كنی گر همه نیك و بد كنی".
 

 ضرب‌المثل شماره 52

 نه خانی آمده، نه خانی رفته!

مردی، خیلی دلش می‌خواست ثروتمند بشود و مثل خان‌ها زندگي کند. اما نه پول زیادی داشت، نه گاو و گوسفند و نوکر و کلفتی. براي همين، با صرفه‌جویی زیادي زندگی می‌کرد، تا شاید پولی پس‌انداز کند.

روزی او به شهر رفت تا چیزی بفروشد. بعد از این‌که جنس‌هایش را فروخت، موقع برگشتن به روستای خود، از کنار يک دکان میوه‌فروشی گذشت. چشمش به خربزه‌‌ها افتاد و با خودش گفت: «کاش پول داشتم و یک خربزه می‌خریدم! اما همین که ناهار مختصری بخرم کافی است. نباید ولخرجی کنم!» مرد چند قدمی دور شد. اما میل به خوردن خربزه نگذاشت جلوتر برود. با خودش گفت: «چه‌طور است به جای ناهار، یک خربزه بخرم و بخورم؟ با خوردن خربزه، سیر می‌شوم و دیگر نیازی به خرید ناهار ندارم.» با این فکر برگشت، خربزه‌ای خرید و از شهر خارج شد. سپس درختی پیدا کرد و زیر سایه درخت نشست. خربزه را قاچ کرد و مشغول خوردن آن شد. وقتی که خربزه را می‌خورد، گفت: «پوست خربزه را نمی‌تراشم تا هر کس از این‌جا عبور کند و پوست خربزه را ببیند، بگوید که یک خان از این‌جا گذشته، خربزه را خورده و پوستش را رها کرده است.»

اما هنوز گرسنه بود و میل به خوردن خربزه آزارش می‌داد.

  ضرب المثل شماره 332

 بلایی به سرت بیاید که به سر نمرود نیامد!

زمانی که حضرت ابراهیم(ع) پیامبر خدا بود، پادشاهی خودخواه به اسم «نمرود» حکومت می‌کرد. او قصر بزرگی برای خودش ساخته بود. وقتی نمرود شنید که حضرت ابراهیم(ع)مردم را به خداپرستی دعوت می‌کند، دستور داد او را دستگیر کنند و پیش او بیاورند.

زمانی که حضرت ابراهیم(ع)پیامبر خدا بود، پادشاهی خودخواه به اسم «نمرود» حکومت می‌کرد. او قصر بزرگی برای خودش ساخته بود. وقتی نمرود شنید که حضرت ابراهیم(ع)مردم را به خداپرستی دعوت می‌کند، دستور داد او را دستگیر کنند و پیش او بیاورند. حضرت ابراهیم(ع)، نمرود را هم به خداپرستی دعوت کرد، اما نمرود با غرور و خودخواهی گفت: «من سپاهیان و ثروت زیادی دارم. با همه می‌جنگم و پیروز می‌شوم. هیچ‌کس حتی خدای تو نمی‌تواند بر من غلبه کند!» حضرت ابراهیم(ع)فرمود: «از خدا بترس و سرکشی نکن.» نمرود گفت: «از هیچ‌کس نمی‌ترسم. من خدای این سرزمینم! اگر قدرت خدای تو بیشتر از قدرت من است، بگو لشکریانش را به جنگ با من بفرستد تا بجنگیم و ببینیم من پیروز می‌شوم یا خدای تو!»

 ضرب المثل شماره 65

 از ماست که بر ماست

در زمان‌هاي قديم وقتي پادشاهي مي‌مرد، مردم يک باز شکاري را به پرواز در مي‌آوردند تا شاه جديدشان را انتخاب کنند. باز روي شانه هر کس مي‌نشست، او شاه مي‌شد. يک بار که مردم همين کار را انجام دادند، باز دور زد و روي شانه کسي به نام «بخت‌النصر» نشست. بخت‌النصر پسر زورگويي ... .

در زمان‌هاي قديم وقتي پادشاهي مي‌مرد، مردم يک باز شکاري را به پرواز در مي‌آوردند تا شاه جديدشان را انتخاب کنند. باز روي شانه هر کس مي‌نشست، او شاه مي‌شد. يک بار که مردم همين کار را انجام دادند، باز دور زد و روي شانه کسي به نام «بخت‌النصر» نشست. بخت‌النصر پسر زورگويي بود که همه از زور بازو و قيافه زشت او مي‌ترسيدند. پيران و افراد دانا گفتند: «نه! بخت‌النصر آدم ظالمي است؛ او نبايد پادشاه بشود.» اما مردم...

  ضرب المثل شماره 82

 نیش عقرب نه از ره کین است

يکي بود، يکي نبود. در گوشه اي از اين دنياي بزرگ، لاک‌پشتي با يک عقرب دوست شده بود. آن‌ها هر روز کنار برکه يکديگر را مي‌ديدند، با هم بازي مي‌کردند، براي هم قصه مي‌گفتند و از روزها و اميدهاي زندگي‌شان حرف مي‌زدند. شب هم که مي‌شد، هر کدام به لانه‌اي که داشت مي‌رفت و استراحت مي‌کرد. از قضاي روزگار، کم‌کم ...

يکي بود، يکي نبود. در گوشه اي از اين دنياي بزرگ، لاک‌پشتي با يک عقرب دوست شده بود. آن‌ها هر روز کنار برکه يکديگر را مي‌ديدند، با هم بازي مي‌کردند، براي هم قصه مي‌گفتند و از روزها و اميدهاي زندگي‌شان حرف مي‌زدند. شب هم که مي‌شد، هر کدام به لانه‌اي که داشت مي‌رفت و استراحت مي‌کرد. از قضاي روزگار، کم‌کم برکه خشک شد.

^{خطوط زیر کاملا موازی همدیگر هستند}

^{دایره های میانی هر دو یک اندازه هستند}